Przerost prostaty. Domowe wizyty lekarskie Warszawa
Szanowni Panowie!
Długość życia wydłuża się, coraz większej liczby mężczyzn zaczynają dotyczyć problemy, których częstość wzrasta wraz z wiekiem. Do takich niedogodności należy łagodny przerost prostaty.
Dolegliwości związane z tą chorobą zaburzają nasz komfort życia. Są również dla wielu z nas bardzo krępujące. Oddawanie moczu, które dla każdego mężczyzny powinno być przyjemnością jest utrapieniem. Niektórzy wraz z pojawieniem się objawów przerostu prostaty uważają, że stracili coś ze swojej męskości.
Na szczęście postęp medycyny sprawił, że łagodny przerost prostaty można skutecznie leczyć.
Wczesne wykrycie i leczenie łagodnego przerostu prostaty pozwoli nam uniknąć powikłań, a okresowe badania lekarskie pozwolą wykluczyć istnienie groźniejszych chorób – przede wszystkim raka prostaty.
PROSTATA (gruczoł krokowy, stercz)
Prostata jest gruczołem wielkości kasztana, stanowiącym część męskich narządów płciowych. Jest zlokalizowana przed odbytnicą i tuż pod pęcherzem moczowym. Przez środek prostaty przebiega cewka moczowa, którą mocz wypływa z pęcherza moczowego. Dwie podstawowe funkcje prostaty to produkcja płynu, który wchodzi w skład nasienia oraz branie udziału w wytrysku.
ŁAGODNY PRZEROST PROSTATY (BPH)
Z wiekiem prostata ulega powiększeniu u każdego mężczyzny. Stan ten lekarze nazywają łagodnym przerostem prostaty, łagodnym przerostem gruczołu krokowego, gruczolakiem stercza (angielski skrót BPH). W czasie rozwoju mężczyzny prostata przechodzi dwa okresy wzrostu. Pierwszy odbywa się w okresie pokwitania, kiedy to prostata dwukrotnie zwiększa swój rozmiar. Około 25. roku życia prostata ponownie zaczyna rosnąć. Ten wzrost często przeradza się w późniejszym okresie w łagodny przerost prostaty.
Mimo że prostata stale rośnie, to wzrost ten w większości przypadków nie stwarza problemów aż do osiągnięcia wieku podeszłego. BPH rzadko daje objawy u mężczyzn przed 40. rokiem życia, ale wśród mężczyzn po sześćdziesiątce objawy ma ponad połowa, a po 70. roku życia – ponad 90% mężczyzn.
Torebka otaczająca gruczoł hamuje jego rozszerzanie się na zewnątrz podczas powiększania prostaty, powodując jednocześnie że tkanka prostaty zaczyna coraz silniej zwężać cewkę moczową. Mocz, który powinien bez przeszkód wydostawać się z pęcherza moczowego trafia na opór. W pęcherzu moczowym w celu usunięcia z niego moczu musi powstawać większe ciśnienia. Ściana pęcherza staje się grubsza i bardzo wrażliwa. Pęcherz zaczyna się kurczyć nawet wtedy, gdy zawiera mało moczu. Powoduje to konieczność częstego oddawania moczu oraz objaw zwany przez lekarzy „parciem naglącym“, który polega na tym że chory czuje, że musi natychmiast oddać mocz. Z czasem pęcherz moczowy słabnie i traci zdolność do opróżniania się. Mocz zaczyna w nim zalegać, co powoduje kolejne problemy i powikłania. W zalegającym moczu mogą namnażać się bakterie, łatwiej dochodzi więc do zakażeń.
Zalegający mocz może także cofać się do nerek, zaburzając ich funkcję. Cofający się mocz oraz nawracające zakażenia grożą powstaniem niewydolności nerek.
Wielu mężczyzn wstydzi się mówić o dolegliwościach wynikających z przerostu prostaty, ponieważ dotyczą one oddawania moczu i życia seksualnego. Jednak przerost prostaty stanowi normalną część starzenia się i ze względu na możliwe powikłania należy poruszać ten problem w rozmowie ze swoim lekarzem. Wraz z wydłużaniem się ludzkiego życia rośnie również liczba ludzi cierpiących na łagodny przerost prostaty.
Do dziś nie jest zupełnie jasne, czy istnieją grupy ludzi bardziej zagrożonych przerostem prostaty. Zauważono, że dolegliwość ta dotyczy częściej ludzi żonatych i jest częstsza w Europie i Stanach Zjednoczonych niż w innych częściach świata. Nie ma jednak ostatecznych informacji na temat znaczenia tych czynników.
OBJAWY
Wiele objawów BPH wynika ze zwężania cewki moczowej i narastających zaburzeń funkcji pęcherza moczowego. Objawy łagodnego przerostu prostaty są różne i u każdego pacjenta mogą się zmieniać, obejmują jednak przede wszystkim dolegliwości związane
z oddawaniem moczu, takie jak:
• słaby, przerywany strumień moczu
• występowanie parcia naglącego
• częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy.
Rozmiar prostaty nie zawsze wpływa na ciężkość objawów i stopień zalegania moczu. Niektórzy mężczyźni, o bardzo powiększonej prostacie, mają niewielkie zaleganie moczu i mało uciążliwe objawy, podczas gdy inni, których prostata jest powiększona w stopniu mniejszym mają zarówno większe zaleganie jak i objawy.
Czasami zdarza się tak, że pacjent nie zauważa u siebie żadnych objawów przerostu prostaty do momentu, w którym następuje nagłe zatrzymanie moczu. Stan ten może być na przykład wywołany przeziębieniem bądź działaniem pewnych leków. Leki te, zwane sympatykomimetykami działają na pęcherz moczowy, powodując utrudnienie jego opróżniania. Jeżeli wy stępuje utrudnienie opróżniania pęcherza, to zatrzymanie moczu może być wywołane także przez alkohol, niskie temperatury i unieruchomienie. O problemach z oddawaniem moczu należy poinformować lekarza.
W 8 z 10 przypadków opisane wcześniej objawy oznaczają łagodny przerost prostaty, mogą jednak także być sygnałem innych, poważniejszych schorzeń, które wymagają innego leczenia. Do schorzeń tych należy rak prostaty, który może być wykluczony tylko przez badanie lekarskie.
Ciężki przebieg łagodnego przerostu prostaty może z upływem czasu spowodować poważne problemy. Zastój moczu w pęcherzu moczowym może prowadzić do infekcji układu moczowego, uszkodzenia pęcherza moczowego i nerek, kamicy pęcherza moczowego i nietrzymania moczu. Jeżeli dochodzi do przewlekłego uszkodzenia pęcherza, to leczenie BPH może stać się nieskuteczne. Przy wczesnym wykryciu i właściwym leczeniu BPH ryzyko takich powikłań jest znacznie mniejsze.
ROZPOZNANIE
Objawy łagodnego przerostu prostaty może rozpoznać sam pacjent. Lekarz może zauważyć przerost podczas rutynowego badania. W przypadku podejrzenia BPH pacjent może zostać skierowany do urologa – specjalisty zajmującego się chorobami układu moczowego i męskich narządów płciowych. Badania pomocnicze pozwalają na rozpoznanie choroby i decyzje co do konieczności ewentualnej operacji. W zależności od objawów u różnych pacjentów mogą być konieczne różne rodzaje badań, poniżej przedstawiamy te najczęściej wykonywane.
BADANIE PRZEZ ODBYTNICĘ (per rectum)
Jest to najczęściej wykonywane badanie. Lekarz wkłada palec w rękawiczce w odbyt i bada dotykiem przylegającą do odbytnicy część prostaty. Badanie to daje lekarzowi ogólny pogląd na temat rozmiaru i stanu prostaty.
STĘŻENIE PSA (prostate specific antigen) W SUROWICY KRWI
W celu wykluczenia raka prostaty jako przyczyny objawów urologicznych wykonuje się badanie stężenia PSA we krwi. Białko to produkowane jest przez komórki prostaty, a jego stężenie podnosi się u mężczyzn z rakiem prostaty. Wzrost stężenia PSA może nastąpić jednak także w przypadku innych chorób prostaty (BPH, zapalenie prostaty), a także po niektórych badaniach.
BADANIE ULTRASONOGRAFICZNE (USG)
W ocenie prostaty wykonuje się najczęściej dwa rodzaje badań ultrasonograficznych – przezbrzuszne i przezodbytnicze. Badanie USG (szczególnie przezodbytnicze) pozwala ocenić wielkość oraz strukturę prostaty. Za pomocą USG ocenia się także pęcherz moczowy – jego strukturę, obecność kamicy, oraz rozmiary zalegania moczu. Za pomocą badania USG ocenia się także nerki.
OKREŚLENIE PRZEPŁYWU CEWKOWEGO MOCZU (uroflowmetria)
Za pomocą specjalnego aparatu (uroflowmetru) rejestruje się przepływ moczu w jednostce czasu podczas oddawania moczu. Jest to badanie proste i nieinwazyjne. Przed jego wykonaniem pacjent otrzymuje większą ilość płynów, aby jego pęcherz był całkowicie wypełniony. Potem jest proszony o oddanie moczu do specjalnej rynienki zaopatrzonej w czujnik przesyłający dane do urządzenia, które drukuje wykres przedstawiający przebieg oddawania moczu. Zwolniony przepływ moczu może sugerować BPH.
UROGRAFIA
Urografia to rodzaj badania rentgenograficznego. Podczas takiego „prześwietlenia“ jamy brzusznej wstrzykuje się w żyłę środek kontrastujący, który wydzielany przez nerki z moczem daje obraz na kliszy rentgenowskiej. Można dzięki temu stwierdzić obecność zwężeń w układzie moczowym, utrudnień w przepływie moczu i innych nieprawidłowości.
CYSTOSKOPIA
Jest to badanie, w czasie którego lekarz wprowadza przez cewkę moczową do pęcherza moczowego wziernik, który oświetla i pozwala obejrzeć wnętrze cewki moczowej i pęcherza moczowego. Badanie to pozwala zlokalizować miejsce zwężenia.
LECZENIE
Mężczyźni cierpiący na łagodny przerost prostaty z reguły z czasem wymagają jakiegoś rodzaju leczenia. Oprócz leczenia samego przerostu i zwalczania dolegliwości związanych z oddawaniem moczu konieczne bywa także leczenie towarzyszących często przerostowi prostaty zakażeń układu mocz owego za pomocą antybiotyków.
LECZENIE FARMAKOLOGICZNE
Istnieją leki, które powodują zmniejszanie lub hamują wzrost powiększonego gruczołu krokowego. Mogą one zmniejszyć dolegliwości związane z przerostem prostaty.
Najpopularniejszą obecnie grupą leków, które zmniejszają dolegliwości w przebiegu przerostu prostaty są blokery receptorów alfa (alfuzosyna, doksazosyna, tamsulozyna i terazosyna), które pierwotnie stosowano w celu obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. Zauważono, że korzystnie działają u chorych z objawami przerostu prostaty. Wszystkie te leki działają rozkurczająco na mięśnie gładkie pęcherza moczowego i prostaty, przez co ułatwiają oddawanie moczu.
Inhibitory 5-alfa-reduktazy to nowsza grupa leków
Obecnie dostępne są dwa leki z tej grupy. Finasteryd i dutasteryd. Wyboru odpowiedniego dla Ciebie preparatu dokona lekarz na podstawie szczegółowej oceny stanu twojego zdrowia.
Leki bez recepty i suplementy diety
Niestety, nie wykazano, żeby któryś z tych preparatów był skuteczny.
LECZENIE CHIRURGICZNE
W wielu przypadkach konieczne jest chirurgiczne usunięcie powiększonego gruczołu krokowego. Usuwana jest ta część tkanki prostaty, która zaciska cewkę moczową. Istnieją dwa podstawowe sposoby przeprowadzenia tej operacji. Pierwszy – stosowany najczęściej, to przezcewkowa resekcja prostaty, drugi to resekcja przezbrzuszna.
PRZEZCEWKOWA RESEKCJA PROSTATY
(angielski skrót TURP) W czasie tej operacji tkankę prostaty usuwa się przyrządem, który wprowadza się przez cewkę moczową. Nie jest konieczne otwieranie jamy brzusznej. Jest to związane z mniejszym urazem niż w przypadku operacji przezbrzusznej, dlatego większość urologów dąży do wykonania tej operacji, jeżeli jest to tylko możliwe.
PRZEZBRZUSZNA RESEKCJA PROSTATY
Wykonuje się ją wtedy, kiedy nie można wykonać resekcji przezcewkowej – kiedy prostata jest bardzo powiększona lub gdy istnieją powikłania w postaci uszkodzenia pęcherza moczowego, który można w czasie takiej operacji naprawić. O rodzaju operacji decyduje wykonujący ją lekarz.
POWRÓT DO ZDROWIA PO OPERACJI PROSTATY
Po powrocie od domu przez kilka tygodni należy się oszczędzać. Pacjent po operacji ma ranę, która musi ulec całkowitemu zagojeniu (nawet jeżeli rana ta nie jest widoczna, jak w przypadku resekcji przezcewkowej). Oto kilka podstawowych wskazówek dotyczących pierwszych tygodni po operacji:
· Należy pić dużo płynów w celu przepłukiwania pęcherza.
· Należy unikać napinania się przy oddawaniu stolca.
· Należy stosować dietę bogatoresztkową, aby uniknąć zaparć. Jeżeli zaparcia wystąpią, należy kontaktować się ze swoim lekarzem.
· Nie wolno dźwigać ciężkich przedmiotów.
· Nie wolno prowadzić samochodu i obsługiwać urządzeń mechanicznych.
W czasie powrotu do zdrowia może wystąpić kilka problemów.
Problem pierwszy: Dolegliwości przy oddawaniu moczu Po operacji strumień moczu jest silniejszy niż przed nią. Mocz przechodzi jednak przez ranę pooperacyjną, co może powodować dyskomfort w czasie jego oddawania. Przez pierwsze miesiące po operacji może także jeszcze występować zjawisko parcia naglącego.
Problem drugi: Nietrzymanie moczu
W pierwszym okresie u pewnej części pacjentów występują problemy z kontrolą oddawania moczu. Długotrwałe nietrzymanie moczu jest jednak niezmiernie rzadkie. Im dłużej problemy z oddawaniem moczu trwały przed operacją, tym dłużej trwa powrót normalnych funkcji po niej.
Problem trzeci: Krwawienie
W pierwszych dniach po operacji zupełnie normalne jest pojawianie się pewnej ilości krwi w moczu. W dalszym okresie mogą zdarzyć się krwawienia, które ustępują na ogół po odpoczynku w łóżku i piciu większej ilości płynów. Jeżeli krwawienie nie ustępuje po zastosowaniu się do tych prostych zaleceń, należy skontaktować się z lekarzem.
SEKS PO OPERACJI
Wielu mężczyzn obawia się, że operacja ujemnie wpłynie na ich późniejsze życie seksualne. Rzeczywiście operacja ma na nie pewien wpływ. Zdecydowanej większości mężczyzn udaje się jednak wrócić do sprawności seksualnej sprzed operacji w ciągu jednego roku.
EREKCJA
Jeżeli pacjent osiągał erekcję w czasie poprzedzającym operację to najprawdopodobniej będzie mógł ją osiągnąć także po niej. Niekiedy jednak operacja może mieć na potencję ujemny wpływ. Operacja nie może także przywrócić zdolności do osiągania wzwodu pacjentowi, który stracił ją na długo przed operacją.
EJAKULACJA
Chociaż większość mężczyzn po operacji może osiągać erekcję, to operacja staje się nierzadko przyczyną niepłodności. Jest za to odpowiedzialne zjawisko tak zwanego wytrysku wstecznego. Przed operacją nasienie w czasie orgazmu dostaje się do cewki moczowej i wydostaje na zewnątrz przez jej zewnętrzne ujście. Mięsień prostaty bierze udział w wytrysku, a także zapobiega cofaniu się nasienia w drugą stronę cewki moczowej – do pęcherza moczowego. W czasie operacji mięsień ten jest usuwany, przez co nasienie może cofać się do pęcherza moczowego i nie wydostaje się na zewnątrz. Właśnie to zjawisko nosi nazwę „wytrysku wstecznego“. Później nasienie jest wydalane z moczem.
ORGAZM
Większość mężczyzn odczuwa różnicę w odczuciach seksualnych, także tych związanych z odczuwaniem orgazmu przed i po operacji. Przyzwyczajenie się do zjawiska wytrysku wstecznego zajmuje z reguły trochę czasu, jednak po operacji większość mężczyzn znajduje w seksie tyle przyjemności, co przed nią.
BPH A RAK PROSTATY – BRAK WYRAŹNEGO ZWIĄZKU
Wiele objawów łagodnego przerostu prostaty pokrywa się z objawami raka prostaty, nie ma jednak związku pomiędzy tymi chorobami. Na raka prostaty mogą zapaść zarówno pacjenci z objawami BPH, jak i dotychczas zdrowi. Dlatego każdy mężczyzna po ukończeniu 40. roku życia powinien mieć raz w roku wykonane badanie per rectum jako badanie przesiewowe w kierunku raka. Dobry lekarz dobierze Najbardziej dla Ciebie odpowiedni sposób leczenia. Możesz również skorzystać z domowej wizyty lekarskiej. Dobry lekarz zajmie się twoim problemem i pomoże wybrać Ci optymalny sposób dalszego postępowania diagnostycznego i terapeutycznego.
