Leki przeciwzapalne – na co uważać. Domowe wizyty lekarskie Warszawa
Większość leków przeciwzapalnych może wywołać groźne powikłania. Zachęcamy do zapoznania się z tekstem na temat gastrologicznych powikłań stosowania leków przeciwzapalnych.
Gastropatia po NLPZ – co to jest?
Do uszkodzenia przewodu pokarmowego na skutek zażycia NLPZ dochodzi bardzo szybko. Już w kilka minut po połknięciu pojedynczej dawki aspiryny w obrazie endoskopowym widać wybroczyny i nadżerki błony śluzowej żołądka i dwunastnicy. Gastropatia obejmuje objawy subiektywne (ból w nadbrzuszu, czyli dyspepsja, nudności, wzdęcia) oraz zmiany morfologiczne (nadżerki, wybroczyny, owrzodzenia, krwotoki).
Spektrum szkodliwego działania NLPZ na przewód pokarmowy
Spektrum działań niepożądanych NLPZ w obrębie przewodu pokarmowego rozciąga się od łagodnych dolegliwości subiektywnych (dyskomfort w nadbrzuszu) do zagrażających życiu (krwotok, perforacja).
Skala problemu – fakty
Aż 30% pacjentów przewlekle stosujących NLPZ ma owrzodzenia żołądka lub dwunastnicy. Groźne powikłania NLPZ (krwotok, perforacja) pojawiają się:
u 1–2% pacjentów po 3 miesiącach,
u 2–5% pacjentów po 1 roku.
W USA każdego roku na skutek gastrologicznych powikłań NLPZ umiera ponad 16 500 osób. Ponad 100 000 osób jest hospitalizowanych z powodu powikłań gastrologicznych NLPZ. Jedna osoba na 1200 stosujących NLPZ przez 2 miesiące umiera z powodu powikłania.
W jaki sposób NLPZ wywołują uszkodzenia przewodu pokarmowego?
Powikłania gastrologiczne NLPZ są skutkiem głównie działania ogólnoustrojowego (hamowanie cyklooksygenaz i następczego zahamowania kaskady kwasu arachidonowego), prowadzącego do spadku wytwarzania prostaglandyn.
Czy nasilenie subiektywnych dolegliwości jest wskaźnikiem ryzyka wystąpienia groźnych powikłań?
Większość pacjentów z zagrażającymi życiu powikłaniami NLPZ nie miało wcześniej żadnych objawów zapowiadających! Pacjenci, którzy nie skarżą się w czasie przyjmowania NLPZ na żadne dolegliwości, nie są mniej narażeni na poważne powikłania od tych chorych, którzy cierpią z powodu dyspepsji wywołanej NLPZ. Do wystąpienia groźnych powikłań może dojść u osób, które NLPZ stosują incydentalnie, np. do leczenia objawów choroby przeziębieniowej.
Kto jest szczególnie narażony na powikłania gastrologiczne NLPZ?
Określono czynniki ryzyka wystąpienia poważnych powikłań gastrologicznych
NLPZ. Należą do nich:
• wrzód lub jego powikłanie w przeszłości
• wiek > 60. roku życia
• większa dawka NLPZ
• stosowanie bardziej toksycznych NLPZ
• jednoczesne stosowanie sterydów
• jednoczesne stosowanie antykoagulantów
• większe upośledzenie ruchowe
• towarzyszące choroby serca i naczyń
• jednoczesne stosowanie alkaliów i H2-blokerów!
Osoby z wymienionymi czynnikami ryzyka powinny zostać uprzedzone o podwyższonym ryzyku powikłań. Należy zaproponować im również leki o udowodnionej skuteczności w prewencji uszkodzeń, czyli inhibitory pompy protonowej.
Czy istnieją „bezpieczne” dla przewodu pokarmowego leki przeciwzapalne?
Takie leki nie istnieją. Wszystkie leki blokujące cyklooksygenazę mogą wywołać gastropatię i zagrażające życiu powikłania. Droga podania nie ma znaczenia, takie samo działanie wywołują czopki. Tabletki enetric coated częściej od zwykłych tabletek wywołują owrzodzenia jelita cienkiego.
Skuteczne metody zmniejszania ryzyka powikłań NLPZ
Jedynym sposobem, o potwierdzonej skuteczności, prowadzącym do zmniejszania ryzyka gastropatii po NLPZ jest stosowanie inhibitorów pompy protonowej w zwykłych dawkach: Omeprazol 20mg; Pantoprazol 20mg; Lanzoprazol 15 mg.
Uwaga! H2 blokery czynnikiem ryzyka?
W standardowych dawkach tak. Dzieje się tak prawdopodobnie dlatego, że zmniejszają dolegliwości, ale nie hamują dostatecznie wydzielania HCL. Pacjenci, odczuwając poprawę, mogą zwiększać dawkę NLPZ, podnosząc ryzyko powikłań. Dobry lekarz oceni, czy potrzebujesz leków przeciwzapalnych, oceni ryzyko powikłań i zastosuje skuteczne metody zapobiegania im.
Dobry lekarz zajmie się twoim problemem i pomoże wybrać Ci optymalny sposób dalszego postępowania diagnostycznego i terapeutycznego.
