Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa. Domowe wizyty lekarskie Warszawa.
Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa to terminy medyczne często mylone ze sobą, zarówno przez pacjentów, lekarzy , jak i przedstawicieli innych zawodów związanych z medycyną. Oba te pojęcia składają się na zjawisko reakcji niepożądanych na pokarm.
Obecny podział niepożądanych reakcji na pokarm wyróżnia:
- Nadwrażliwość pokarmową alergiczną (alergia pokarmowa)
- alergia pokarmowa IgE-zależna
- alergia pokarmowa IgE-niezależna
- mieszana
- Nadwrażliwość pokarmową niealergiczną (nietolerancja pokarmowa)
Nadwrażliwość pokarmowa alergiczna występuje częściej u dzieci i może wiązać się ze stanami zagrożenia życia. Nietolerancja pokarmowa niesie mniejsze zagrożenie, ale jest związana z wieloma zaburzeniami czynnościowymi zmniejszającymi jakość życia i pogarszającymi normalne funkcjonowanie osób dotkniętych tą przypadłością.
Ocenia się, że aż 20% populacji doświadcza reakcji niepożądanych na pokarm. Nadwrażliwość pokarmowa alergiczna występuje rzadziej niż nietolerancja pokarmowa – dane mówią o 4-7% dzieci w wieku przedszkolnym. Najczęstszymi alergenami pokarmowymi są mleko krowie, orzeszki ziemne, soja, białko jaja kurzego, skorupiaki i ryby.
Klasyfikacja reakcji niepożądanych na pokarm
W oparciu o kryterium immunologiczne reakcje niepożądane na pokarm dzielą się szeroko na dwie kategorie – alergie pokarmowe i celiakię (mechanizm immunologiczny) oraz nietolerancje pokarmowe (bez lub z minimalnym udziałem układu immunologicznego).
Co to jest alergia pokarmowa
Alergia pokarmowa jest niepożądaną reakcją immunologiczną, która występuje po kontakcie z danym pokarmem w sposób powtarzalny. Rozpoznanie alergii pokarmowej wymaga potwierdzenia nadwrażliwości i występowania objawów po kontakcie z określonym pożywieniem.
Reakcja immunologiczna obserwowana w przebiegu alergii pokarmowej może być zaklasyfikowana jako alergia pokarmowa IgE-zależna, alergia pokarmowa IgE-niezależna oraz mieszana. Główną rolę w alergii pokarmowej IgE niezależnej odgrywają limfocyty T (np. eozynofilowe zapalenie błony śluzowej p.pokarmowego stwierdzane w badaniu histologicznym).
Rodzaje alergii pokarmowej
Alergia pokarmowa IgE-zależna
Funkcja przewodu pokarmowego wiąże się z tym, że duża powierzchnia błony śluzowej styka się z substancjami obcymi – od białek pokarmowych poprzez bakteria fizjologicznej flory aż do toksyn. W warunkach prawidłowych odpowiedź immunologiczna jest wywoływana tylko przez kontakt z organizmami chorobotwórczymi i toksynami .
Alergia pokarmowa IgE-zależna jest skutkiem tego, że odpowiedź immunologiczna, która jest skuteczna w zwalczaniu pasożytów pojawia się jako reakcja na białko zawarte w pokarmie.
Ekspozycja na uczulający pokarm w przebiegu alergii pokarmowej IgE-zależnej przynosi natychmiastowe i powtarzalne objawy ze strony przewodu pokarmowego, skóry lub układu oddechowego.
Objawy alergii pojawiają się zazwyczaj w ciągu minut od spożycia uczulającego pokarmu – muszą wystąpić do 2 godzin żeby można było zaklasyfikować reakcję jako IgE zależną. Najcięższym reakcjom towarzyszą objawy systemowe prowadzące do zagrażającej życiu anafilaksji. Reakcje skórne występują najczęściej – są obecne w 80% przypadków. Objawy ze strony układu oddechowego pojawiają się tylko jako część reakcji ogólnoustrojowej.
Alergie tego typu obserwowane u małych dzieci i mają tendencję do zanikania z wiekiem.
Zespół alergii ustnej
Jest to rodzaj miejscowej alergii IgE-zależnej, której objawy są wywoływane przez niektóre owoce i warzywa. Objawy ograniczają się do warg, ust i gardła – zazwyczaj nie towarzyszą im reakcje ogólnoustrojowe. Zjawisko jest związane z podobieństwem epitopów obecnych w niektórych owocach i warzywach do antygenów brzozy i ambrozji i występuje u 90% osób uczulonych na pyłki brzozy. Do czynników uczulających należą banan, jabłko, kiwi, melon, pomidor i seler.
Anafilaksja
To reakcja ogólnoustrojowa wywołana połączeniem się antygenu ze związanymi z błoną komórkową komórek tucznych i zasadochłonnych IgE i następczym uwolnieniem czynników reakcji zapalnej – histaminy, tryptazy i innych.
Anafilaksja w odpowiedzi na alergen pokarmowy może się zdarzyć również przy eskpozycji przez skórę lub drogą wziewną (podczas przygotowywania/gotowania posiłku).
Anafilaksja zależna od pokarmu wywołana wysiłkiem fizycznym
To rzadko występujące zburzenie (może dotyczyć dzieci i dorosłych), w którym objawy pojawiają się w trakcie lub po wysiłku fizycznym. Spektrum objawów może obejmować pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy, objawy ze strony przewodu pokarmowego aż do anafilaksji i zgonu włącznie.
Objawy typowo występują 2 godziny po spożyciu alergenu i następującym potem wysiłku fizycznym. Dużo rzadziej do reakcji może dojść po spożyciu pokarmu wkrótce po zakończeniu aktywności fizycznej.
Dobry lekarz pomoże Ci w rozwiązaniu problemów wynikających z alergii lub nietolerancji pokarmowej.
